مریم سلطان؛ نزهت الملوک
دانشنامه مشاهیر » دیگر نامداران نی ریز »
یکی از زنان عفیف و نیکوکار در تاریخ نیریز، نزهتالملوک، دختِ طهارت سیرت مرحوم فتحعلیخان نیریزی است. نام وی مریمسلطان و پسنام (لقب) او نزهتالملوک، هر دو بس زیبنده و برازنده اویند. در مبایعهنامهی مکتوب به سال ۱۳۲۶ مهشیدی (قمری) (برابر با ۱۲۸۶ خورشیدی) نام و لقبِ دخت پاکیزهدامن فتحعلیخان آمده است. سطرهای نخست این مبایعهنامهی نسبتاً طولانی- که در پایان و هامش آن نقش مُهر نزهتالملوک و در هامش آن عبارات کوتاه و نقش مهر محمدحسن (شیخالاسلام نیریز)...
دانشنامه مشاهیر » دیگر نامداران نی ریز »
یکی از زنان عفیف و نیکوکار در تاریخ نیریز، نزهتالملوک، دختِ طهارت سیرت مرحوم فتحعلیخان نیریزی است. نام وی مریمسلطان و پسنام (لقب) او نزهتالملوک، هر دو بس زیبنده و برازنده اویند. در مبایعهنامهی مکتوب به سال ۱۳۲۶ مهشیدی (قمری) (برابر با ۱۲۸۶ خورشیدی) نام و لقبِ دخت پاکیزهدامن فتحعلیخان آمده است. سطرهای نخست این مبایعهنامهی نسبتاً طولانی- که در پایان و هامش آن نقش مُهر نزهتالملوک و در هامش آن عبارات کوتاه و نقش مهر محمدحسن (شیخالاسلام نیریز)...
شرح احوال و زندگانی فخرالدین احمد بن سلطان محمد نیریزى
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » فخرالدین احمد بن سلطان محمد نیریزی »
فخرالدین احمد بن سلطان محمد نیریزی، نسخنویسِ گمنامِ نیریز که در سده ۱۱ ه. ق.میزیسته است. نزدیک بودن دورانِ زندگی وی با میرزا احمد معروف، سبب شده که برخی آن دو را یکی بدانند؛ درحالیکه لقب پدرش با لقبِ پدر میرزا احمد متفاوت و خود او نیز ملقب به فخرالدین است. استاد سمسار آن دو را یکی دانسته و در شرح احوال میرزا احمد گفته که او پس از راه یافتن به دربارِ شاه سلطان حسین صفوی (حک ۱۱۰۵ - ۱۱۳۵ ه. ق.)،...
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » فخرالدین احمد بن سلطان محمد نیریزی »
فخرالدین احمد بن سلطان محمد نیریزی، نسخنویسِ گمنامِ نیریز که در سده ۱۱ ه. ق.میزیسته است. نزدیک بودن دورانِ زندگی وی با میرزا احمد معروف، سبب شده که برخی آن دو را یکی بدانند؛ درحالیکه لقب پدرش با لقبِ پدر میرزا احمد متفاوت و خود او نیز ملقب به فخرالدین است. استاد سمسار آن دو را یکی دانسته و در شرح احوال میرزا احمد گفته که او پس از راه یافتن به دربارِ شاه سلطان حسین صفوی (حک ۱۱۰۵ - ۱۱۳۵ ه. ق.)،...
ماده وفات خانم نزهت الملوک
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی » آثار عمان نیریزی »
این شعر بخشی از مقاله مریم سلطان؛ نزهت الملوک است. شماره های پانوشت 1-31 مربوط به متن مقاله بوده و در همان جا آمده اند. عمان نیریزی شاعر ماده تاریخ زیر را در وفات پاکدخت فتحعلیخان، نزهت الملوک نیریزی سروده است: هُو تاریخ وفات علیا مخدّرهخانم نزهتالملوک طَیّبَا... مضجَعها چون خانم نزهتالملوک آنک(32) بُد بانوی بانوان دنیا با پاکی طینت و عقیدت شد راهسپار ملک عُقبی اوّل به طواف خانه حق احرام ببست و شد به بطحا از بعد اداء امر واجب شد زائر عارج او ادنی(33) هم باقر و مجتبی و...
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی » آثار عمان نیریزی »
این شعر بخشی از مقاله مریم سلطان؛ نزهت الملوک است. شماره های پانوشت 1-31 مربوط به متن مقاله بوده و در همان جا آمده اند. عمان نیریزی شاعر ماده تاریخ زیر را در وفات پاکدخت فتحعلیخان، نزهت الملوک نیریزی سروده است: هُو تاریخ وفات علیا مخدّرهخانم نزهتالملوک طَیّبَا... مضجَعها چون خانم نزهتالملوک آنک(32) بُد بانوی بانوان دنیا با پاکی طینت و عقیدت شد راهسپار ملک عُقبی اوّل به طواف خانه حق احرام ببست و شد به بطحا از بعد اداء امر واجب شد زائر عارج او ادنی(33) هم باقر و مجتبی و...
مدیحه در مورد خانم نزهت الملوک نیریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شهاب نیریزی » آثار شهاب نیریزی » قصاید »
این شعر بخشی از مقاله مریم سلطان؛ نزهت الملوک است. دکتر مختار کمیلی متن آن را از روی رونوشت مرحوم سید حسن فقیه، تصحیح نموده است. شمارههای پانوشت ۱-۴ مربوط به متن مقاله بوده و در همانجا آمدهاند. مدیحهای از مرحوم شیخالاسلام سید اشرف نیریزی از [ظ: در مورد] سرکار علیه خانم نزهت الملوک نیریزی حضرت نزهتالملوک (۵) ای رشک ماه و آفتاب آفتاب و ماه رفت از رأی و رؤیت در حجاب در حریم احترامت، لنگ پای آسمان در خیام احتشامت، بسته چشم آفتاب ماهِ...
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شهاب نیریزی » آثار شهاب نیریزی » قصاید »
این شعر بخشی از مقاله مریم سلطان؛ نزهت الملوک است. دکتر مختار کمیلی متن آن را از روی رونوشت مرحوم سید حسن فقیه، تصحیح نموده است. شمارههای پانوشت ۱-۴ مربوط به متن مقاله بوده و در همانجا آمدهاند. مدیحهای از مرحوم شیخالاسلام سید اشرف نیریزی از [ظ: در مورد] سرکار علیه خانم نزهت الملوک نیریزی حضرت نزهتالملوک (۵) ای رشک ماه و آفتاب آفتاب و ماه رفت از رأی و رؤیت در حجاب در حریم احترامت، لنگ پای آسمان در خیام احتشامت، بسته چشم آفتاب ماهِ...
عمّان شاعر اهل بیت - بخش دوم: آثار
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی »
بخش نخست این مقاله را اینجا بخوانید 2. آثار عمان 2-1 جغرافیای نیریز ظاهراً عمان به جز دیوان، کتابی در جغرافیای نیریز داشته است. عمان چنانکه گفته شد، اهل سیر و گشت بوده و بخشی از عمر خود را در مسافرت گذرانده است؛ بنابراین طبیعی مینماید که وی آبادیهای پیرامون نیریز، چشمهساران و لایها و آبرودها و تنگهها و کاریزها و کوه ها و دشتهای نیریز را دیده و به تألیف کتابی در جغرافیای نیریز همّت کرده باشد. میگویند خانم مهرنوش معانی،...
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی »
بخش نخست این مقاله را اینجا بخوانید 2. آثار عمان 2-1 جغرافیای نیریز ظاهراً عمان به جز دیوان، کتابی در جغرافیای نیریز داشته است. عمان چنانکه گفته شد، اهل سیر و گشت بوده و بخشی از عمر خود را در مسافرت گذرانده است؛ بنابراین طبیعی مینماید که وی آبادیهای پیرامون نیریز، چشمهساران و لایها و آبرودها و تنگهها و کاریزها و کوه ها و دشتهای نیریز را دیده و به تألیف کتابی در جغرافیای نیریز همّت کرده باشد. میگویند خانم مهرنوش معانی،...
عمّان شاعر اهل بیت - بخش نخست: زندگینامه
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی »
یکی از گویندگان نی ریز در دهههای پایانی روزگار قاجاری و پهلوی نخست، محمدرضا عمان نیریزی است که دربارهی زندگی و شعر او پژوهشهای چندانی صورت نگرفته و متأسفانه دیوان وی تا امروز به زیور چاپ آراسته نشده است. نخستین پژوهندهای که پیرامون زندگی عمان گفتاری دارد و نمونههایی از شعر او را چاپ کرده، زندهیاد خلیل سازگار، نویسندهی «تذکرهی سازگار» است. در جستار حاضر، زندگی و شعر این گویندهی نی ریزی با استناد به کتاب «تذکره سازگار»...
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی »
یکی از گویندگان نی ریز در دهههای پایانی روزگار قاجاری و پهلوی نخست، محمدرضا عمان نیریزی است که دربارهی زندگی و شعر او پژوهشهای چندانی صورت نگرفته و متأسفانه دیوان وی تا امروز به زیور چاپ آراسته نشده است. نخستین پژوهندهای که پیرامون زندگی عمان گفتاری دارد و نمونههایی از شعر او را چاپ کرده، زندهیاد خلیل سازگار، نویسندهی «تذکرهی سازگار» است. در جستار حاضر، زندگی و شعر این گویندهی نی ریزی با استناد به کتاب «تذکره سازگار»...
شرح احوال و زندگانی حکیم محمد کاظم نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » حکیم محمد کاظم نیریزی »
حکیم محمدکاظم از پزشکان و دانشمندان نیریز در سده سیزدهم هجرى قمرى است. با توجه به نسبت «شیرازى» که برخى به او داده اند و اطلاعاتى که استاد اقبال آشتیانى درباره او به دست داده و نیز گفته هاى فرصت الدوله درباره نوه اش محمدعلى ، دانسته مىشود که این خاندان در شیراز اقامت داشته اند. استاد عباس اقبال در معرفى نسخهاى خطى از قانون ابن سینا او را «محمدکاظم الحسینى المتطبب الشیرازى» خوانده و اطلاعات مفیدى...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » حکیم محمد کاظم نیریزی »
حکیم محمدکاظم از پزشکان و دانشمندان نیریز در سده سیزدهم هجرى قمرى است. با توجه به نسبت «شیرازى» که برخى به او داده اند و اطلاعاتى که استاد اقبال آشتیانى درباره او به دست داده و نیز گفته هاى فرصت الدوله درباره نوه اش محمدعلى ، دانسته مىشود که این خاندان در شیراز اقامت داشته اند. استاد عباس اقبال در معرفى نسخهاى خطى از قانون ابن سینا او را «محمدکاظم الحسینى المتطبب الشیرازى» خوانده و اطلاعات مفیدى...
رساله سیاسی(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
رساله سیاسى: موضوع این رساله تحلیل علل سقوط دولت صفویه و راه حل بازگشت آن به قدرت است. عنوانِ این اثر را مصحح آن انتخاب کرده و در متن رساله اشاره اى به نام آن نشده است. قطب الدین در این رساله خطاب به عالمان، به بیان اوضاع آشفته و بلاها و فتنه هایى که به وقوع پیوسته یا به وقوع خواهد پیوست اشاره کرده است. نحوه بیان او در این رساله به گونه اى است که به...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
رساله سیاسى: موضوع این رساله تحلیل علل سقوط دولت صفویه و راه حل بازگشت آن به قدرت است. عنوانِ این اثر را مصحح آن انتخاب کرده و در متن رساله اشاره اى به نام آن نشده است. قطب الدین در این رساله خطاب به عالمان، به بیان اوضاع آشفته و بلاها و فتنه هایى که به وقوع پیوسته یا به وقوع خواهد پیوست اشاره کرده است. نحوه بیان او در این رساله به گونه اى است که به...
عرفان و راه برونرفت از بحران سیاسی در اندیشه سیاسی قطبالدین نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
چکیده «سیدقطبالدین محمد نیریزی شیرازی» از مهمترین و تأثیرگذارترین اندیشمندان سیاسی اواخر دوره صفویه است که متأسفانه تا کنون از اندیشههای سیاسی وی، غفلت شده است. بهنظر میرسد یکی از دلایل غفلت از اندیشههای سیاسی «نیریزی»، جایگاه رفیع وی در تاریخ عرفان شیعی و بیشتر نگاه به این بُعد او باشد. ما در این مقاله به اندیشههای سیاسی نیریزی بهمثابه یکی از نمایندگان اصلی اندیشه سیاسی ـ عرفانی در ایران میپردازیم و اثبات خواهیم کرد که نیریزی، چگونه از...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
چکیده «سیدقطبالدین محمد نیریزی شیرازی» از مهمترین و تأثیرگذارترین اندیشمندان سیاسی اواخر دوره صفویه است که متأسفانه تا کنون از اندیشههای سیاسی وی، غفلت شده است. بهنظر میرسد یکی از دلایل غفلت از اندیشههای سیاسی «نیریزی»، جایگاه رفیع وی در تاریخ عرفان شیعی و بیشتر نگاه به این بُعد او باشد. ما در این مقاله به اندیشههای سیاسی نیریزی بهمثابه یکی از نمایندگان اصلی اندیشه سیاسی ـ عرفانی در ایران میپردازیم و اثبات خواهیم کرد که نیریزی، چگونه از...
شرح احوال و زندگانى میرزا احمد نیریزى و جایگاه او در خوشنویسى قلم نسخ
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا احمد نیریزی(فرزند شمس الدین محمد) »
میرزا احمد در نیریز در محلّه سادات ولادت یافت . تاریخ تولد او دانسته نیست، امّا با توجه به آثار موجودِ او که برخى متعلق به اواخر سده یازدهم هجرى قمرى است، مى توان ولادت او را در نیمه دوم سده یازدهم حدس زد. برخى تولد او را در 1067 ه . ق. گفته اند که البته مأخذى براى آن ذکر نشده است. نام پدر او را «ملاعلى اکبر» و «میرزا شمس على» نیز گفته اند. استاد...
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا احمد نیریزی(فرزند شمس الدین محمد) »
میرزا احمد در نیریز در محلّه سادات ولادت یافت . تاریخ تولد او دانسته نیست، امّا با توجه به آثار موجودِ او که برخى متعلق به اواخر سده یازدهم هجرى قمرى است، مى توان ولادت او را در نیمه دوم سده یازدهم حدس زد. برخى تولد او را در 1067 ه . ق. گفته اند که البته مأخذى براى آن ذکر نشده است. نام پدر او را «ملاعلى اکبر» و «میرزا شمس على» نیز گفته اند. استاد...